31 Ağustos 2019 tarihli yazım Bakırköy / İstanbul
Bürokrasi, kelime olarak, Latince "burra" ve Yunanca "kratos" sözcüklerinden türetilmiştir. "Burra", masaları örtmek için kullanılan koyu renkli kumaş; "kratos" ise egemenlik, yönetim anlamına gelmektedir. Buna göre bürokrasi, "masaların ya da büroların egemenliği" anlamındadır. Bu kavramın ortaya çıktığı dönemde memurların, hizmet yürüttükleri masaların üzeri koyu renkli bir kumaşla örtülmekteydi. Aslında bu benzetme ile ifade edilmek istenilen, memurların toplum üzerinde giderek artan egemenliğidir. Memurların bu egemenliği, onların hizmet yürüttükleri bir araçla (yazı masası) ya da mekânla (büro) nitelendirilmiştir.
Bürokrasi, yönetim ve siyaset ile ilgili bir kavramdır. Daha çok olumsuz ve kötüleyici bir anlam ifade eder. Bürokrasi, örgütlerin olumsuzluklarını ve resmi otoritenin kötüye kullanılmasını anlatmakta kullanılan pejoratif (kötüleyici ve aşağılayıcı) bir kavramdır. Bu anlamda bürokrasi "verimsizlik", "işlerin ağır yürümesi", "kuralcılık", "kırtasiyecilik", "sorumluluktan kaçma", "yönetimde gizlilik", "yetki devretmekte isteksizlik", "otoriteye aşırı bağlılık" gibi, olumsuz davranış ve işlemlerdir. Bu olumsuz davranışlar, "bürokrasi hastalığı" olarak nitelendirilmektedir.
Bürokrasi;beşeri ihtiyaçları önemsememe, kararları üstlere havale etme eğilimi, işleri kırtasiyeciliğe boğma gibi anlamlar vermektedir. Bürokrasi ile ilgili olumsuzluklar, memurlardan değil, daha çok bürokratik yapıdan kaynaklanmaktadır. İşlerin gecikmesi ve kırtasiyecilik sebebiyle halka verilen zarar, bürokratik kuralların ve prosedürlerin bir sonucudur.
Amacı resmi olarak idari işlevlerle olsa da uygulamada yorumlamalar nedeniyle resmi olmayan etkilere açık olabilmektedir.
Türkiye’de bürokraside uygulanan sıralı oyalama taktiklerini esprili bir dille yazmak istedim;
- Dilekçe al
- Dilekçeyi ilgili birime havale et
- Ama dilekçede veya eklerinde mutlaka eksik bul
- Yazı ile ek bilgi ve belge iste
- Artık tamamlanan yazıyı Kuruluş görüşlerine açma
vakti gelmiştir.
- Kuruluşlar doğal olarak sorular yöneltecektir.
Kuruluşların sorularını cevapla
- Sonra ilgiliye Kuruluşların belge isteğini bildir.
- Diğer taraftan da kuruluş görüşlerini topla!
- Tüm dosyaları ilgili komisyonlara gönder
- ve talebi uykuya yatır...
Türkiye‘de bürokrasiyi bitirmeye çalıştıkça daha derin bürokrasi gelip sisteme egemen olmuştur. Olmaya da devam edecektir. Bu konunun çözümü olmadığı artık görülmüştür. Talebinizin uykuya yatırıldığını düşünüyorsanız; ilgi tutarak bir dilekçe daha yazıp süreci yeniden başlayabilirsiniz
İyi bir haftasonu dilerim.
Selçuk Şağban
